Bạo Loạn Mamluk năm 1250: Sự Sụp Đổ Của Triều Đại Ayyubid và Sự Trỗi Dậy Của Một Lực Lượng Quân Sự Mới

Năm 1250, một cơn bão chính trị-quân sự đã quét qua Ai Cập, thay đổi bộ mặt của đất nước này mãi mãi. Bạo Loạn Mamluk, như người ta thường gọi nó, đánh dấu sự sụp đổ của triều đại Ayyubid và sự trỗi dậy của một lực lượng quân sự mới - người Mamluk - sẽ cai trị Ai Cập trong hơn hai thế kỷ tiếp theo.

Để hiểu được những động lực đằng sau cuộc bạo loạn này, chúng ta cần quay ngược lại lịch sử một chút. Vào thế kỷ XIII, Ai Cập nằm dưới sự cai trị của triều đại Ayyubid, được thành lập bởi Saladin, vị anh hùng đã đánh đuổi quân Crusader khỏi Jerusalem. Tuy nhiên, trong những năm sau khi Saladin qua đời, triều đại Ayyubid đã suy yếu, bị chi phối bởi các cuộc tranh giành quyền lực nội bộ và sự tham nhũng lan tràn.

Bên cạnh đó, một lực lượng quân sự mới đang hình thành ở Ai Cập: người Mamluk. Họ là những nô lệ được mua lại từ vùng Trung Á và Anatolia, được huấn luyện thành những chiến binh dũng mãnh. Họ đã trở thành lực lượng chính trong quân đội Ayyubid, dần dần thu được quyền lực và ảnh hưởng đáng kể.

Sự bất bình giữa người Mamluk và triều đình Ayyubid ngày càng gia tăng. Người Mamluk bị đối xử như nô lệ hạng hai, bị từ chối quyền lợi và địa vị xã hội xứng đáng với sức mạnh quân sự của họ.

Cuộc bạo loạn bắt đầu vào tháng 7 năm 1250 khi một người Mamluk có tên là Aybak, người đứng đầu lực lượng Mamluk trong quân đội Ayyubid, nổi dậy chống lại Sultan Turanshah.

Aybak đã lãnh đạo một cuộc tấn công bất ngờ vào cung điện của Sultan, bắt giữ và xử tử ông ta. Sau đó, Aybak tự xưng là Sultan của Ai Cập, đánh dấu sự kết thúc triều đại Ayyubid và sự khởi đầu của thời kỳ cai trị Mamluk.

Hậu quả của Bạo Loạn:

Cuộc bạo loạn năm 1250 đã có tác động sâu sắc đến lịch sử Ai Cập:

• Sự trỗi dậy của nhà Bahri: Aybak là người sáng lập ra triều đại Bahri, một trong những triều đại Mamluk quan trọng nhất. Triều đại này cai trị Ai Cập cho đến năm 1382 và được nhớ đến với sự thịnh vượng kinh tế và sự phát triển văn hóa.
• Sự củng cố quyền lực của quân đội: Bạo Loạn đã chứng minh sức mạnh của quân đội Mamluk và dẫn đến việc họ nắm giữ vai trò chính trị quan trọng hơn trong xã hội Ai Cập.

• Sự mở rộng lãnh thổ của Ai Cập: Dưới thời Mamluk, Ai Cập đã chinh phục được nhiều vùng lãnh thổ mới ở Levant và Bắc Phi.
• Sự phát triển văn hóa và nghệ thuật: Triều đại Mamluk là một thời kỳ thịnh vượng về văn hóa và nghệ thuật. Các nhà sử học và nhà thơ Mamluk đã sản xuất ra những tác phẩm có giá trị lớn về lịch sử, văn học và triết học.

Bạo Loạn Mamluk năm 1250 là một sự kiện quan trọng trong lịch sử Ai Cập, đánh dấu sự kết thúc của một thời đại và sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới. Nó đã dẫn đến sự thay đổi quyền lực, cấu trúc xã hội và bản đồ chính trị của khu vực Trung Đông, tạo ra một nền tảng cho sự trỗi dậy của đế chế Mamluk và để lại di sản văn hóa phong phú cho thế hệ sau.